या सहा सवयीच नेतील तुम्हाला प्रगतीपथावर!

आपले आयुष्य आपणच डिझाईन करतो. म्हणजेच आपल्याला कसे जगायचंय हे आपल्याच हातात असते. बघा ना आपला आनंद, सुख, दुःख, यश, अपयश, धैर्य, भीती, स्थैर्य, अस्थीरता सगळे आपणच निवडतो अथवा त्यासाठी आपणच कारणीभूत असतो.

प्रत्येक परिस्थिती आपल्याला एक नवीन पर्याय देते आणि अशा परिस्थितीत आपल्याकडे नेहमीच वेगळे काही करण्याची आणि स्वतःसाठी अधिक सकारात्मक परिणाम आणण्याची संधी देते. त्यामुळेच आपल्या सवयी आपल्याला घडवण्यात मोलाची भर घालतात. उद्योजकाला त्याच्या चांगल्या सवयी प्रगतीपथावर नेण्यास कारणीभूत ठरतात.

१. कार्यरत राहा : आपल्या आयुष्यातील घडामोडींची जबाबदारी आपलीच असते. यासाठी कोणालाही दोष देणे योग्य नाही. परिस्थिती कशीही असो आपण कार्यरत राहायला हवे. सतत उद्योगी राहणारी लोक आपले साम्राज्य आपणच तयार करतात. ते इतरांच्या कृतींवर आपला वेळ न दवडता आपले इप्सित सध्या करण्यात कार्यरत राहतात.

२. अंतस्थ मनापासून सुरुवात करा : तुला मोठेपणी काय व्हायचंय असा प्रश्न प्रत्येकाला लहानपणी विचारला जातो. आपणही त्यात्या वयात स्वतःला काय व्हायचे आहे हे सांगत असतो पण नीट विचार करून पाहा आपण पाहिलेली स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी कार्यरत असतो का? आपण त्यासाठी काय काय प्रयत्न केले? आणि आपण सद्य परिस्थितीत जे करतोय ते तेच आहे का? आपली कल्पनाशक्ती आपल्याला कोणतीही गोष्ट मनापासून पूर्ण करण्यासाठी सतत जागरूक ठेवावी लागते.

कोणतीही गोष्ट दोन वेळा घडते प्रथम मानसिक पातळीवर. मग आपण ती प्रत्यक्षात उतरवतो. आपण काय आहात आणि काय बनू इच्छित आहात याबद्दल स्पष्ट नसाल तर ते तुम्ही दुसर्‍यावर अवलंबून सोडून देता. तुम्ही आपले वेगळेपण, वैशिष्ट्य कसे ओळखता आणि त्या नंतर आपल्या स्वत:च्या वैयक्तिक, नैतिक आणि नैतिक मार्गदर्शक तत्त्वांमध्ये स्वत:ला कसे तयार करता यावर तुमचा आनंद अवलंबून असतो.

ही सवय व्यवहारात ठेवण्याचा उत्तम मार्ग म्हणजे स्वतःचे वैयक्तिक मिशन स्टेटमेंट तयार करणे. आपण काय बनू इच्छिता आणि आपण काय करू इच्छिता यावर त्याचे लक्ष केंद्रित केले जाईल. यशाची तुमची योजना आहे. तुम्ही कोण आहात हे याची पुष्टी करते, आपले ध्येय लक्ष केंद्रित करते आणि आपल्या कल्पनांना या जगात आणते. आपले मिशन स्टेटमेंट आपल्याला आपल्या जीवनाचा नेता बनवते. आपण आपले स्वतःचे नशीब बनवाल आणि स्वप्ने सत्यात उतरवाल.

३. प्राधान्यक्रम तयार करा : संतुलित आयुष्य जगण्यासाठी, आपल्याला हे लक्षात घेतले पाहिजे की या जीवनात आपण सर्व काही करू शकत नाही. आपल्या क्षमतेपेक्षा जास्त कामात स्वत:ला व्यस्त ठेवण्याची गरज नाही. आवश्यक असल्यास नाही म्हणायला अजिबात संकोच करू नका आणि नंतर आपल्या सर्वात महत्त्वाच्या प्राधान्यांकडे लक्ष द्या.

पहिली सवय आपल्याला उद्योगी ठेवणारी आहे. त्यामुळे तुम्ही एखाद्या गोष्टीचे निर्माते ठरता. ती तुमची निवड आहे. दुसर्‍या सवयीत त्याची कल्पना तयार होते आणि या तिसर्‍या सवयीत आपण तिला मूर्त स्वरूप देण्यास तयार करतो. इतकेच नाही तर तिसरी सवय ही आयुष्याच्या व्यवस्थापनाविषयी आहे. आपला हेतू, मूल्ये, भूमिका आणि प्राधान्यक्रम. प्राथमिक गोष्टी म्हणजे काय? प्राथमिक गोष्टी म्हणजे ज्यास आपण वैयक्तिकरित्या सर्वात पुढे ठेवतो.

४. नेहमी जिंकण्याचा विचार करा : आपल्यापैकी बरेचजण स्वत:चे मूल्यांकन इतरांशी तुलना आणि स्पर्धेच्या आधारे करतात. अनेक लोक इतरांच्या अपयशामध्ये आपले यश पाहतात. विन-विन परिस्थितीत आयुष्य एक स्पर्धा नव्हे तर सहकार्य म्हणून पाहिले जाते. विन-विन ही अशी हृदय व मनाची अवस्था आहे जी आपल्याला सर्वांच्या फायद्यासाठी सतत विचार करण्यास प्रवृत्त करते.

एखादी व्यक्ती किंवा संस्था जी विन-विन मनोवृत्तीने समस्या सोडवण्याचा प्रयत्न करते तिच्याकडे तीन मुख्य गोष्टी असतात. सचोटी /निष्ठा, परिपक्वता, विपुल मानसिकता. यासाठी आपण एकाच प्रकारच्या दृष्टिकोनावर अवलंबून न राहता व्यापक विचार करायला शिकायला हवे.

५. ऐकायला शिका; समजून घ्या : आपण वाचन, लेखन, संभाषण सतत करत असतो. हेच करत मोठे होत असतो पण ऐकण्याचे काय? विचार करा आपण किती ऐकतो. आपला कान किती तयार आहे. आपल्याला इतरांचे ऐकायला नेहमीच आवडत नसते त्यामुळे आपल्यात खूप कमी ऐकण्याची वृत्ती तयार झालेली असते. म्हणजेच आपण ऐकत असलो तरी त्याचा खरा अर्थ दुर्लक्षित करतो. याची सुरुवात स्वतःपासून करा.

प्रथम स्वतःच्या मनाचे ऐकायला शिका. आपण जे काही ऐकता ते आपल्या जीवनातील अनुभवांद्वारे फिल्टर केले जाते आणि आपल्यापर्यंत पोहोचते. म्हणजेच आपण स्वतःला प्रश्न विचारातो, स्वतःच्या मनाला सल्ला देतो किंवा इतरांच्या वागण्याचा आपल्या अनुभवानुसार अर्थ लावातो आणि त्याचे मूल्यमापन करून निष्कर्षापर्यंत पोहचतो.

६. संतुलित आयुष्य जगण्यासाठी स्वतःला तयार करा : म्हणजे काय तर स्वत:साठी एक प्रोग्राम डिझाइन करा. आपल्या आयुष्यातील चार गोष्टींवर काम करेल. शारीरिक, सामाजिक/भावनिक, मानसिक आणि आध्यात्मिक. खाली अशा काही क्रियाकलापांची उदाहरणे दिली आहेत:

शारीरिक : चांगले खाणे, व्यायाम करणे, विश्रांती घेणे.
सामाजिक / भावनिक : इतरांशी सामाजिक आणि अर्थपूर्ण संबंध निर्माण करणे.
मानसिक / मानसिक : वाचन-लेखन, शिकवणे-शिकवणे.
आध्यात्मिक / आध्यात्मिक : निसर्गासह वेळ घालवणे, ध्यान करणे, सेवा करणे.

जसे आपण प्रत्येक क्षेत्रात स्वत:ला सुधारता तसे आपण आपल्या जीवनात प्रगती आणि बदल घडवाल. यातून आपल्या इतर सवयींचा सराव चांगल्या प्रकारे होईल आणि आपण आव्हानांना सामोरे जाण्याची क्षमता वाढवू शकू. जर असे नसेल तर ती व्यक्ती शरीराने कमकुवत होते, मेंदू अकार्यक्षम होतो, भावना थंड होतात, निसर्ग संवेदनहीन होते आणि ती व्यक्ती स्वार्थी होते. हे चित्र चांगले नक्कीच नाही.

आपणास चांगले वाटते, हे आपोआप होत नाही. संतुलित आयुष्य जगण्यासाठी बदल स्वीकारावा लागतोच. म्हणजे स्वतःला बदलासाठी आवश्यक वेळ देणे. हे सर्व आपल्यावर अवलंबून आहे. स्वतःला वेळ देऊन आपण स्वतःचे नूतनीकरण करू शकतो किंवा अतिरेक करून आपण स्वत:ला गमावू शकतो.

प्रत्येक दिवस आपल्याला बदल करण्याची नवीन संधी देत असतो. आपण स्वत:ला पुनरुज्जीवित करू शकतो आणि शांतता आणि सौहार्दासह नवीन दिवसाचे स्वागत करू शकतो. आवश्यक आहे इच्छाशक्ती, ज्ञान आणि कौशल्ये.

– टीम स्मार्ट उद्योजक